از این سو منطقه ی تالش تا مرز آستارا هم با ترانه ی رعنا آشنایی دارند و علاوه بر آن در هر کجای ایران حتی اقصی نقاط خارج از کشور ، تداعی خاطرات فرزندان گیل و دیلم با یاد وطن ، به گاه ترنم و زمزمه های غربتی از سرنوشت رعنا و ترانه دلنشین آن یاد می شود . 

رعنا دختری رشید از تبار کوهستان و در شمار زیباترین چهره ی روستای کلرود از توابع شوئیل بخش وسیع و خوش آب و هوای اشکور است . این بخش قدیمی بزرگترین بخش از حیث تقسیمات جغرافیایی گیلان است و به جرات می توان گفت در شمار بزگترین بشهای کشور است که 230 پرچه قصبه و روستا دارد .
مراتع سرسبز اشکورات از اهمیت ویژه ای برخوردار است . قدمت این بخش طبق آثاری که از دل خاکش بیرون کشیده اند تا به دوره ی اشکانیان تخمین زده می شود .منطقه ی کوهستانی اشکورات از شمال به رحیم آباد رودسر از جنوب به قزوین ، از شرق به تنکابی و رامسر و غربا به منطقه ی منطقه ی دیلمستان و کلیشم رودبار زیتون متصل می شود . 
اشکورات بستر حوادث مختلفی بود از تراژدی و غرور و تحسین و شادمانی ها است . 
از " گبرخاک " تا معدن های مختلف و چشمه های آب گرم و غیره بوی صدها حادثه و اتفاقات عدیده می آید ، که رخ دادند و رخ برتافتند.
مردمانی چابک و پرتلاش و سخت کوش که از هوش و استعداد خاصی برخوردارند ، دیار بکر خویش را با مانایی تاریخی حراست می کند . گندم ، جو ، گردو ، گل گاوزبان ، فندق و بخشی دیگر از محصولات صیفی ، نعمات خاکی حاصلخیز اشکور را چشمگیر و معروف کرده است . در گذشته بازار قزوین از فراورده های فندق و گل گاوزبان این منطقه پربار و مزین بوده است . 
شوئیل مرکز بخش اشکور، مرکز تجمع خانه های اشکورات بود . اشکرات تا زمان شکوفاییی انقلاب اسلامی ایران از جاده های مواصلاتی محروم بود و پس از پیروزی انقلاب اسلامی ، کار احداث جاده ها به سرعت دنبال شد و هم اکنون تعداد زیادی از قرای این منطقه دارای جاده می باشد . 
تشریح مواد مختلف و قابل ذکر از موقعیت جغرافیایی ، اقتصادی و فرهنگی اشکور در صلاحیت مورخان خبره و صاحب نظر و اهل تحقیق است . در این مقال به انگیزه ی تولد ترانه ی رعنا که بهانه ای است به حواشی فضای زیست او نه به قدر حتی چاشنی شاید به ناخنکی از چگونگی احوال او بسنده کرده ام .
" رعنا" در جمع عاشقان بی قرار خود به یک چوپان " کلرودی " دلبسته بود و روزی نیز در مجلسی به همین مناسبت جشن نامزدی رعنا و چوپان محل را برپا می دارند . در همین ایام یک نفر یاغی از راه دیلمان به اشکور می رسد که فردی رشید و چهارشانه و قوی و در تیراندازی بسیار ماهر بود این غیر بومی تازه رسیده روستای کلرود را برای سکونت خود انتخاب می کند کلرود برای او جالب آمده بود، که از چهار طرف ، کوهای سر به فلک کشیده آن را محاصره داشت . 
برای اهالی محل بعدها روشن شد که این شخص به اشکورات تعلق ندارد و در معاشرت های محطاطانه با او در میابند ، که باید تازه وارد از تبار کرد باشد . نامش آقا جان بود و بالخره به کرد آقاجان و آقاجان کرد معروف شد ، به تدریج یک یدو تن از افراد شجاع روستای دیگر " سورجان " اشکور به نام های امین علی و هادی معروف به هادی سورچانی به او پیوستند ، این گروه چند نفره به سرکردگی آقاجان کرد در گذرگاه ها کمین می کردند و بار قاطرهای این و آن را به یغما می بردند . گاهی به منزل ملاکین و ثروتمندان اشکور دستبرد می زدند و پس از تامین حوایج خود به حد دلخواه ، از اموال مسروقه مقداری هم بین فقرزا و طبقات کم بضاعت تقسیم می کردند . 
آقاجان کرد با در پیش گرفتن این گونه رفتار متضاد و ناهمگون در فرهنگ مرفهان اشکور به کرد آقاجان دزد معروف شد . اما در برخی موارد و به نظر بعضی ها این لفظ به کار برده نمی شد ، مخصوصا آنهایی که از وی مطمطع می شدند ، دلشان نمی آمد ، که واژه ی دزد را پسوند نام او کنند . 
از جمله گروه کم بضاعت و فقیر هم که به دفعات از خیر اموال تقسیمی آقاجان و دار و دسته اش برخوردار می شدند از او کمتر به بدی یاد می کردند . 
تا اینکه آقاجان کرد ( آقا جان گیلانی و از کردهای عمارلو گیلان بوده است . این کردها حدود چهار قرن است که در گیلان مسکن گزیده اند ) به طور اتفاقی چشم به دختر زیبایی دوخت و با تحسین فراوان این دختر ملیح و چابک را در گذار راهی که به مقصد خویش می رفت نظاره نمود و رنگ از رویش پرید . مرتعش گردید و از یاور گروهی خود هادی سورچانی اصل و نسب او را جویا شد .
هادی برایش گفت ، این دختر نامش رعنا است و آماده ی انجا م عقد و عروسی با دیگری است . یعنی نامزد یک گالش کلرودی است . گوسفن چوپان است ، بزودی مراسم عروسی آنها برگذار میگردد . آقا جان که هرگز نمی خواست شکست در این عشق ، عشق تازه جان گرفته ی او را از پا در آورد و رعنای زیبا ی دلستان کلرود را از دست بدهد ، مراوده و محبت های دیدار خویش را به هادی سورچانی بیشتر نشان داد و کاملا اطمینان هادی را نسبت به خود جلب نمود ، و بالخره دل به دریا زد و تمنای دل فتنه گرش را در قالب سوزی ترحم انگیز برای وی برشمرد و از او در نیل به اهداف موذیانه اش یاری جست . هادی سورچانی از سخنان آقاجان دچار تردید گردید اگرچه دلش بر احوال او سوخت ، اما از جوانمردی بدور می دید که دختر قشنگ روستای خود را به آغوش بیگانه پیشکش کند ، و از طرفی نمی خواست وعده های فریبنده ، همراه با خواهش های مکررآقاجان را نادیده بگیرد و به سهولت از آن بگذرد ، چرا که هادی جوانی سبک مغز ، طغیانی و لمپن در نفرت مردم غرق بود و از چشم توجهات آقاجان افتادن پایگاهی برای او باقی نمی ماند . آقا جان هر چه بود برای او در حکم فرمانده جلوه گر بود و میل داشت شجاعت و زبردستی اش را در جمع افراد گروه متهاجم به نمایش بگذارد . 
از این رو در پی مشاوره و مکالمات محرمانه بسیار تصمیم گرفت ، به دستور آقاجان کرد رعنا را از خانه اش بدزدد و یک سر به محل اقامت آقاجان برساند . آری سرانجام در یک شب موعود هادی سورچانی رعنا را از خانه ی پدرش به جبر و با توشل به زور دزدید و شبانه به مخفی گاه آقاجان برد ! 
زندگی آقاجان و گروه که در هاله ای از توهم زندگانی مردم و تهاجم و سرقت گره خورده بود با دزدین رعنا که تعلق به یک گوسفند چران کوه از اهالی کلرود داشت و قریبا می بایست جشن عروسسی آنها سر می گرفت . اندک اندک مردم از ماوقع خبردار شدند و تعصبات قومی و حیای روستایی نسبت به این آدم دزدی و جریحه دار شدن عفت عمومی که تصاحب به عنف و زور از سوی آقاجان کرد موجب شد تا شمارش معکوس حیثیت اجتماعی آنها آغاز شود و در این رابطه نیز خوانین منطقه با آزاری که از تجاوز آنها می دیدند ، هیجانات مردمی منطقه را در باره ستمگریهای خیانت کارانه و ناموسی آقا جان و هادی سورچانی دامن زدند و خواهیم دید کار به کجا کشید و چگونه باد کشته ها ، طوفان درو می کنند . 
بهر روی در شرایطی که داشت وحشت و نگرانی جایگزین آرامش خیال مردم می شد . هیچکس را جرات رویارویی با آقاجان کرده و یاران بی باکش نبود ، از سوی دیگر مردم دچار تردید شدند که شاید رعنا راضی به این رفتن بود و از نامزد رسمی اش بریده بود و بیوفایی پیشه کرده بود ، چند روز بعد آقاجان کرده برابر مرسوم روستا خیاط را به محل سکونت خود برد تا لباسهای عروسی رعنا را بدوزد .
در اشکورات وقتی قرار بود ازدواجی صورت بگیرد یا جشنی از جمله جشن عروسی برقرار شود ، قبل از انجام عقد و عروسی خیاط را به خانه عروس می بردند تا لباسهای عروس را دوخته و آماده برای استفاده در روز عقد کنان یا عروس بران نمایند . معمولا این مراسم 15 روز بطول می انجامید و این ایام را رخت سر می گفتند و امروز هم می گویند . 
مردم روستا همین که آقاجان کرد را به انجام این مراسم دیدند یقین کردند که رعنا هم راضی به وصلت با او باید شده باشد . یعنی با این حساب بی وفایی کرده است و جوان چوپان را در فراق خود نشانده است . 
در همین موقعیت باران ملامت مردمی بر سر رعنا ریخت و شکوه روستاییان در قالب آهنگی موزون و شیرین با اشعاری فی البداهه و محاوره ای پا گرفت . 

این بخش از ترانه در جریان غائله و دفع اشرار مخصوصا انتشار خبرتیر خوردن آقا جان بر سر زبانها افتاد و بعدها که از مرز اشکورات گذشت و معروف شد و به دیگر نقاط گیلان رسید . به جای ( سه زه رود ) سیاهکلرود ، سیگارود خوانده شد . آن هم به واسطه ی سرایت ترانه به سایر آبادی های رودسر و لنگرود و غیره بود . 
مردم برخی از روستاها و قصبات و بخشهای منطقه جاده های شیب دار محل خود را گذار حادثه به حساب آوردند و برای رعنای معروف اشعار مختلفی ساختند . در بسیاری از نواحی رعناهای دیگر روستاها مورد ملاطفت و گاهی مذمت طنز آلود قرار می گرفتند و هر جا سخن از زیبایی بود سرنوشت رعنا متداعی بود ، هر جا که سخن از بیوفایی بود ، یا وفا بود ، رعنا در چرخش ملامت تاب می خورد . رعناهای بسیاری نیز بار ملاطفت این و آ« شدند و از تحسین مردمی محروم نماندند . 
" رعنا گولا رعنا مره قبولا رعنا " سرزنشی است که درد در او جاریست " رعنا گولای رعنا گول سنبلای رعنا " در این مرحله رعنا به ناز زیبا بودن خود فخر می فروشد و با آن رعنا که در نگاه تلخ آسیمه سران اشکور سنگ باران لفظی می شد فرق فاحش دارد ، ببینیم چقدر ملامت و نیش ملامت ها چنگ و دندان تیز کرده است . 
در حالی که محیط حادثه " سه زه رود" از توابع اشکور بوده است ، که آقاجان کرده را به رگبار بستند و ماجرا به این شرح است : 
در پانزدهمین روز یعنی آخرین روزی که کار خیاطی برای لباس های رعنا در خانه ی آقاجان کرد به اتمام می رسید و مراسم رخت سر به مرحله ی نهایی اش نزدیک می شد ، از مراکز تصمیم گیری به موجب گزارشهایی که دریافت شد ، حکم صادر می شود و قوای مسلح مامور قلع و قمع راهزنان مناطق اشکورات می شوند . 
به نقل از روستائیان کهنسال که بعضی از آنها نیز از نزدیک شاهد ماجرا بوده اند ، شخصی بنام نصرالله معروف به نصرالله خان ارتشی با جمعی از قزاقهای تحت فرماندهی خود وارد اشکور و در شوئیل منزل یکی از مالکین قدرتمند اشکور بنام قاسم غفوری ساکن می شود . 
بررسی قبلا از نکته نظر امنیتی انجام شده بود ، درست در پانزدهمین روز توقف رعنا در خانه ی آقا جان یا به زور نگهداشته شده ، این خانه محاصره می شود ، آقاجان کرد حلقه ی محاصره را با زیرکی خاصی شکست و با چند تن از یاران (کلرود) گریخت و به روستای " سه زه رود" از توابع اشکور رسیده و بطرف رودخانه ای که شعبه ای از " پلرود" اشکور است . گذشته از اقدامات تهاجمی و حساب شده ی آقا جان کرد علیه پولداران منطقه که به همیاری همدستان او انجام گرفت ، عناصر محلی وابسته به آقا جان گاهی نیز جدا از عملکرد و اطلاع او دستبردی به منزل روستائیان می زدند و موجب ترس و وحشت مردم می شدند . 
در این گونه موارد پول و کالاهای مسروقه را به نفع خود منظور می داشتند ، مردم که همه چیز را از چشم آقاجان می دیدند ، دفع شر او را طالب شدند و با ماموران دولتی همکاری کردند . با توجه به اینکه تعدادی تیرانداز محلی نیز از سوی صاحبان زمین در منطقه اجیر شده بودند و به گروه نصرالله خان ارتشی پیوستند . بالخره آقاجان کرد توسط شخصی بنام پیله آقا محمد علی زاده داماد قاسم غفوری یکی از ملاکین اشکور و در معنی میزبان ماموران دولتی در گذرگاه به اصطلاح امن خود هدف گلوله قرار می گیرد . شایع بود آقا جان پس از اصابت تیر که خون زیادی از او می رفت آخرین توانش را به کمک گرفته و به زحمت می نشیند و با آواز بلند ضارب خویش را می خواند که من عهد کرده ام ، هرکس که مرا از پای در آورد دستش را ببوسم . 
پیله آقا ضارب آقا جان بطرف او متمایل می شود آقا جان کرد که اسلحه اش به زمین افتاده بود ، انگشتان دست پیله آقا را ظاهرا به قصد بوسیدن می گیرد و با دست دیگر کارد آویخته به کمرش را بیرون می کشد و او را در موقعیتی قرار می دهد که فرصت شلیک گلوله دیگر از وی سلب می شود . 
اما در این موقع قزاق ها سر رسیدند و با رگبار آخرین تلاش محیلانه آقا جان را بی اثر کردند و به حیاتش خاتمه دادند . 
آقا جان کرد در حاشیه ی رودخانه ی " سه زه رود" چال شد و گور او در همین ناحیه با سنگ چین مشخص شده است .
متعاقبا یاران آقا جان کرد نیز با کشته شدن فرمانده خود تار و مار می شوند . آری رعنا به یاری معتمدان محل به خانه ی خود آورده می شود و او با تشریح گرفتاری از زمان دزدیده شدن و ذکر این نکته که حتی به لبخندی به دزد معروف یعنی آقا جان کرد تمکین نداده است ، خود را از تهاجم و خشم و نکوهش روستائیان می رهاند و از خشونت و بدرفتاری رباینده ی خود یعنی "هادی سورچانی " برای مردم داد سخن می دهد . 
مردم روستا از هادی سورچانی دل پر خونی داشتند و گذشته از ربودن رعنا و سپردن او به آقاجان کرد ، بعنوان یک آدم یاغی و بیرحم و علاوه بر دستیاری موثر با آقاجان در کل راهزنیها و سرقت های انجام شده – تکروی هم داشت و بعضی مواقع به تنهایی به غارت اموال این و آن می پرداخت و در آزار مردم کوتاهی نمی کرد و کسی هم به دلیل نزدیکی او با آقا جان کرد جرات شکوه و شکایت را نداشت . 
اینها زمینه ای شد و به تجری مردم انجامید و آتش انتقام روستائیان شعله ور گردید و در همین شرایط ، جمع کثیری از مردم دردمند با بغض های تلمبار شده ، متشکل و به هیجان آمدند و به سراغ هادی سورچانی رفتند ، بعد از دستگیری او ر می کشند و تکه تکه اش می کنند . 
با رسیدن رعنا به خانه ی پدری و کشته شدن هادی سورچانی خبر رهایی رعنا نیز به چوپان بخت برگشته ای که موسوم به نوروز و از فراق رعنا با ناله های نی و بع بع گوسفندان مراتع سبز اشکور راز و نیازها داشت می رسد .
عروسی رعنا با عاشق دیرینه اش سر می گیرد . رعنا به خانه بخت می رود در حالی که هنوز که هنوز است ! ترانه ای که در سرنوشت تلخ او گره خورده است ، در محافل و مجالس انس خوانده می شود و این قطعه ی فولکلوریک دانشین همچنان باقی خواهد ماند و در ادوار مختلف با آرانژمانهای مناسب زمانی عرضه خواهد شد و در سینه ی تاریخ ثبت است و هر جا که موسیقی فولکلور مطرح می شود و آواهای بومی این منطقه بخشی از آنها را شامل است جایگاه ویژه خود را دارد . 
شرح ترانه حکایتی از ابهامات و اتهامات ناوارد بر او است . یعنی بر رعنا که نمی دانست ، در دام شکار بیرحمی دانه می چیند ، نه می دانست و نه خواست که از هادی سورچانی برای رفتن به خانه ی غیر متابعت کند . اما مردم نیز نمی دانستند و اگر جانب او را نگرفتند ، فکر کردند رعنا بخواسته به رفتن با هادی تمکین کرده است و از یک سو نمزد رسمی یک گالشی زحمتکش بود و در روستا معمولا کسانی که به همسری یکی راه سرنوشت خویش را می یابند ، جدایی از تقدیر برایشان بمثابه ی جنگ با سرنوشت است و معمولا رضایت بر جدال با قضا و قدر نمی دهند . از این رو مردم او را نکوهش کردند و از او خواستند که از حیثیت روستایی خود دفاع کند و آنچه برایش دم گرفتند وخواندند . 
رعنا بعد از عروسی با جوان دلخواه خود بنام نوروز اهل کشایه از توابع اشکور حدود سه سال زندگی مشترک با او داشت و بدرود حیات گفت و در همان روستای کشایه مدفون گردید . 
از رعنا در دوره بسیار کوتاه زندگی بعد از ازدواج یک دختر پا بعرصه وجود گذاشت . نام دختر رعنا " کافیه " و اکنون نیز در قید حیات است ، کافیه در روستای ( لوسرا) از توابع روستاهای جنگلی رحیم آباد رودسر زندگی می کند . 
ترانه ی رعنا مستفاد از دو بیتی های جاری که برای حفظ ریتم و ضرب ترانه از بخش اندرز و ملامت بیوفایی دنیا در دوبیتی ها ناخنک زدند و وزن آن را معادل مقام آهنگی رعنا در آوردند . 
یک قسمت دیگر نیز دقیقا همانست ، که می شود گفت مربوط به سرنوشت رعنا و در بداهه سرائی برای سرزنش او سر دادند . بخشی دیگر بخاطر زیبایی رعنا که در تعریف از وجاهت او خاص و عام میان مردم منطقه با کلامی تحسین آمیز در باره اش گفته اند . و مشاهیر متمول اشکورات را عاشق سینه چاکش قلمداد کردند ، و با شعر او را ستودند .
برخی از ابیات نیز که در ترجیع بند ترانه ، آن قسمتی که بصورت ( واگیر) یعنی کر و همخوانی اجرا می شود ، حکایت از رعناهای دیگر شرق گیلان دارد که رعنای خاص خود و زیبایی آهنگ رعنا پیشکش او شده است . در اینگونه موارد با ذکر " رعنای گولای گول سنبلای ، مره قبولای رعنا – رعنا میشه – سیا کشمشه " و غیره از او حمایت می کنند و رعنای اصلی معمولا با ترجیع بند " ای رو سیا رعنا / برگرد بیا رعنا / آقاجان دوزه رعنا / تی کار قوزه رعنا " تعریف می شود و همه ی ابیات مترادف با وزن ترانه رعنا هر قدر هم به سخریه می گیرد ، رعنا را می شود گفت برای او ساخته اند . بهر منوال از اصل تا آنچه که رایج است بخشی آورده شد و مسلما با مطالعه ی تحقیقات مولف که آمده است اشعار رعنا به خواننده محترم خط می دهد ، که این رعنا بسته به کدامین شعر و در کدامین سرنوشتش رقم خورده است .(فریدون پور رضا – موسیقی فولکلوریک گیلان ص 131 )